روزنامهجوان  درگزارشیباعنوان «ایراندرتدارکنظمغیر‌امریکاییدرخلیجفارس » نوشت: «تهران طی دو دهه گذشته به سمت استراتژی نظامی دریایی نامتقارن در مقابل قابلیت‌های نظامی دریایی امریکا روی آورده است، قابلیت‌هایی که هر چند در رویارویی با ناوگان دریایی امریکا در خلیج فارس، باید به آزمون گذاشته شود، ولی در مقایسه با توانایی‌های دریایی همسایگان جنوبی ایران قابل مقایسه نیست. دو تحلیل‌گر امریکایی به نام‌های استفن برایان و سوشانا برایان معتقدند که افزایش تنش‌ها در خلیج فارس در واقع تست تاکتیک جدید هجوم قایق‌های تندرو از طرف ایران است. به گفته آنها، این تاکتیک شامل حمله تعداد زیادی از قایق‌های تندرو مسلح به موشک و اژدر افکن به کشتی‌های دشمن است. همزمان، ایران با گسترش همکاری با ناوگان دریایی کشورهایی به غیر از امریکا، تلاش می‌کند ترتیبات امنیتی رو به تحول در خلیج فارس را به سود خود سوق دهد. دوشنبه هفته قبل، یک هیئت بلند پایه نظامی از ارتش ایتالیا با فرمانده نیروی دریایی راهبردی ارتش ملاقات و دو طرف برای بازدیدهای دریایی متقابل توافق کردند.

منابع نظامی گفته‌اند که دو طرف ابراز امیدواری کرده‌اند در آینده شاهد پهلوگیری ناوهای ایتالیایی در بنادر جنوبی و تحت حوزه مأموریتی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران باشند. هر چند همکاری‌های دریایی ایران و ایتالیا در سطحی بسیار ابتدایی قرار دارد، ولی ناظران تأیید می‌کنند که ایتالیا در فضای بعد از همه پرسی خروج انگلیس از اتحادیه اروپا، تمایل قابل ملاحظه‌ای برای گسترش چتر امنیتی خود در اروپا و فراتر از آن دارد.

برخی منابع طی ماه‌های اخیر از مذاکرات بین ایران و روسیه برای همکاری‌های امنیتی در خلیج فارس خبرداده‌اند. ماه آوریل 2016، سفیر ایران در روسیه در نشستی در سن پترزبورگ گفت که مسکو و تهران در حال مذاکره و رایزنی برای ایجاد کانالی میان دریای خزر و خلیج فارس هستند، خبری که هرچند تکذیب شد، ولی گسترش همکاری‌های امنیتی تهران - مسکو به خصوص بعد از استفاده روس‌ها از پایگاه هوایی شهید نوژه همدان، احتمال حرکت روس‌ها به سمت چنین گزینه‌ای را محتمل کرده است. سرلشکر رحیم صفوی فرمانده اسبق سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تیر ماه 1395 در نشستی در انزلی گفته بود: «محور «روسیه - ایران - خلیج فارس» راهبردی است.» اندیشکده راهبردی تبیین اردیبهشت ماه 1395 در گزارشی نوشته است: « توسعه حضور و نفوذ ناتو در منطقه خلیج فارس می‌تواند پیامدهای مهمی بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران داشته باشد... طبیعی است که ایران برای مواجهه با این پیامدها، باید طراحی امنیتی خاصی داشته باشد تا از ابتکار عمل در موقعیتی که در حصار ناتو قرار گرفته، برخوردار باشد... همکاری با روسیه و چین می‌تواند یکی از اجزای این طراحی امنیتی تهران باشد. روسیه، چین و ایران از تهدید ناتو، درکی نسبتاً مشترک و البته با شدت‌های متفاوت دارند. این درک مشترک می‌تواند زمینه‌ساز همکاری‌های بیشتر میان این سه باشد تا پیامدهای توسعه ناتو در خلیج فارس را کاهش دهند. این دیدگاه در میان کارشناسان روس نیز حامیانی جدی دارد. رجب صفروف، کارشناس روس مسائل ایران می‌گوید: «حضور روسیه در خلیج فارس نیز برای مسکو امکان بی‌سابقه کنترل عملکرد امریکا و ناتو در منطقه خلیج فارس، عراق و سایر کشورهای عربی را فراهم می‌کند». چینی‌ها، گزینه دیگر تأثیر‌گذاری ایران بر ترتیبات امنیتی خلیج فارس هستند.